Yeni havalimanının ihalesinden yaklaşık 2 ay evvel DHİM ile ihaleyi kazanan firmalar ortasında yapılan yazışmada, “25 yıllık işletme müddeti boyunca İstanbul’a yeni bir havalimanı plan planlanamayacağı üzere, Atatürk Havalimanı’ndan tarifeli seferler yapılmayacak” sözü net bir biçimde yer alıyor.
SÖZCÜ, Millet Bahçesi’ne dönüştürülecek Atatürk Havalimanı’na, ‘nasıl ve neden’ kıyıldığının evrakına ulaştı. Bu doküman Türkiye’nin yıllardır tartıştığı “Atatürk Havalimanı’nı kapatmak üzere müteahhitlere verilen garantinin” evrakı.
Türkiye Cumhuriyeti tarihinin en büyük ihalesi olan yeni İstanbul Havalimanı, 26 milyar 139 milyon Euro karşılığında, Cengiz, Kolin, Kalyon, Limak ve Mapa tarafından oluşturulan iştirake verildi. 3 Mayıs 2013 tarihinde yapılan bu ihaleden yaklaşık 2 ay evvel Devlet Hava Meydanları İşletmesi (DHİM) ile ihaleyi kazanan firmalar ortasında yapılan yazışmada, Atatürk Havalimanı’nın tarifeli seferlere kapatılacağı açık ve net olarak kayıtlara geçirilmiş.
Devrin DHMİ Genel Müdürü Orhan Birdal ve yardımcısı Mehmet Ateş’in imzasının yer aldığı evrakta “İstanbul Yeni Havalimanı Projesi İhalesi (Zeyilname)” husus başlığıyla, yönetime yöneltilen bir kadro sorulara yanıt veriliyor. Yönetim, 8 numaralı soruya verdiği karşılıkta motamot şu tabirleri kullanıyor:
TARİFELİ SEFER YOK
“25 yıllık işletme müddeti boyunca İstanbul’a yeni bir havalimanı planlanamayacağı üzere, Atatürk Havalimanı’ndan tarifeli seferler yapılmayacak.”
Yanıtta, özel uçakların bulunduğu Genel Havacılık Terminali’nin faaliyetine devam edeceği de kayıtlara geçiriliyor. Bunun yanında bakım tamir hangarları ve kargo faaliyetlerine de ilgili firmaların talep etmesi halinde devam edeceği belirtiliyor.
Yolcu ve finans garantisi
Yeni havalimanı Avrupa yakasının kuzeyinde yer alan Yeniköy, Akpınar ve Tayakadın köyleri ortasında inşa edildi. DHMİ, bu proje için hem finansman hem de yolcu gelir garantisi verdi. İhale şartnamesine nazaran, yolcu gelir garantisi 12 yıl için toplamda 6.3 milyar Euro’ya ulaşıyor.
İstanbul Havalimanı’nın ihalesinin bedeli 26 milyar 139 milyon Euro.
Müteahhitler sordu, DHMİ yanıt verdi
Soru: İstanbul Yeni Havalimanı’nın işletme devri boyunca İstanbul Anadolu Yakası’nda ve/veya Trakya Bölgesi’nde planlanan yeni havalimanı inşaası ve/veya mevcut havalimanlarına ilişkin kapasite artırımları bahislerinde bilgi verilmesini rica ederiz.
Yanıt: İstanbul Yeni Havalimanı’nın işletme devri boyunca İstanbul Anadolu Yakası’nda ve/veya Trakya bölgesinde planlanan yeni havalimanı projesi bulunmamakla birlikte, muhtaçlık bulunması halinde yeni havalimanı inşaası ya da mevcut havalimanlarına ilişkin kapasite artırımı yapılabilecektir. Fakat 25 yıllık işletme müddeti boyunca İstanbul’a yeni bir havalimanı planlanamayacağı üzere, Atatürk Havalimanı’ndan tarifeli seferler yapılmayacak, onun dışında özel uçakların bulunduğu Genel Havacılık Terminali faaliyetine devam edecektir. Ayrıyeten, bakım tamirat hangarları ve kargo faaliyetlerine de İlgili Firmalarının talep etmesi halinde devam edilecektir.
İGA’da iki ortak kaldı, BAE ve Katar beklemede
İhalenin akabinde 10 Temmuz 2013’te Cengiz, Kolin, Kalyon, Limak ve Mapa’nın eşit hisselerle ortak olduğu İstanbul Grand Airport Havalimanı İşletmeleri (İGA) kuruldu. 2019’da Kolin payını Kalyon ve Cengiz’e devretti. Mart 2022’de Limak ve Mapa’nın da paylarını devretmelerinin akabinde Kalyon yüzde 55’lik hisse ile İGA’nın büyük hissedarı, Cengiz İnşaat da ikinci ortak oldu. İGA’nın yabancılara satışına kesin gözüyle bakıyor. Atatürk Havalimanı’nda pistlerinin de sürecin hızlandırılması için alel ivedi yapıldığı bedellendiriliyor. Cemal Kalyoncu Birleşik Arap Emirlikleri ve Katar’dan şirketlerin İGA’ya ilgi gösterdiğini açıkladı.