Yöneylem Araştırma’nın yeni anketine nazaran CHP, AKP’yi geçerek birinci parti oldu. Yöneylem Koordinatörü Derya Kömürcü, AKP’nin çekirdek seçmen kümesini de kaybetmeye başladığını belirtirken cumhurbaşkanlığı yarışı için “Erdoğan kime karşı yarışırsa yarışsın oy oranını artıramıyor” dedi. İşte partilerin şimdiki oy oranları…
Yöneylem Araştırma, 24-28 Haziran tarihleri ortasında milletvekilliği ve parti seçimiyle ilgili bir araştırma yaptı ve bu araştırma yayınlandı.
CHP BİRİNCİ PARTİ OLDU
Yapılan ankette AKP’nin oyu yüzde 27,1 olurken, CHP yüzde 27.7 oyla birinci parti oldu. Millet İttifakı ortağı UYGUN Parti yüzde 16 oy alırken, MHP’nin de oyu yüzde 8.2’ye geriledi. HDP’nin oy oranı ise 10,4 oldu.
Saadet Partisi’nin oyu yüzde 0.9 kaydedilirken, Zafer Partisi yüzde 2.8, Yine Refah Partisi yüzde 2.1 oyla dikkat çekti. DEVA Partisi yüzde 2, TİP yüzde 1 ve Gelecek Partisi yüzde 0.4 oy aldı. Öbür partilere oy vereceğini söyleyen oranı da yüzde 1.4 oldu.
Yöneylem Araştırma Koordinatörü Derya Kömürcü
“BU AY ÖZEL BİR ŞEY GÖRÜYORUZ…”
Yöneylem Araştırma Koordinatörü Derya Kömürcü, SÖZCÜ’nün sorularını yanıtladı.
CHP, anketlerinizde birinci kez mı AKP’yi geçti?
“Son 12 ay içinde ikinci sefer AKP’nin birinci parti konumunu kaybettiğini ve CHP’nin birinci parti olduğunu görüyoruz. Lakin bu defa durum biraz farklı. Birincisi, Kasım 2021’de Türk lirasında yaşanan çok önemli orandaki kıymet kaybının akabinde gerçekleşmişti. Ben bunu konjonktürel bir gelişme olarak değerlendirmiştim. Gerçekten sonraki aylarda AKP oylarında sonlu da olsa bir artış yaşandı ve yine birinci parti pozisyonuna geldi. Lakin bu ay özel olarak gördüğümüz, AKP’nin yalnızca birinci parti pozisyonunu kaybetmesi değil, oy oranının gerilediği düzey itibariyle çekirdek ve sadık seçmen kümesi olarak nitelendirdiğimiz seçmenlerini de kaybetmeye başlaması. ”
‘2018 İLE KARŞILAŞTIRILDIĞINDA AKP 12-15 PUAN GERİLEDİ’
AKP’nin oyu nizamlı olarak azalıyor mu, trend nereye yanlışsız değişiyor?
“Evet, iki yıldır AKP’nin oy oranı küçük küçük fakat istikrarlı bir biçimde azalıyor. Aydan aya çok büyük değişimler görmüyoruz lakin toplamda baktığımızda 24 Haziran 2018’de elde ettiği oy oranının 12-15 puan altına kadar gerilediğini görüyoruz. AKP’nin oy oranının yüzde 30’un altına inmesi demek, uzunca bir müddettir bu partiyi şartsız destekleyen sadık seçmenlerinin de takviyesini çekmeye başladığı manasına geliyor.
*Ekonomik krizin her gün biraz daha derinleştiği bir ortamda akılcı olan bu trendin devam etmesi olur. Lakin kutuplaşmanın hala karar sürdüğü bir siyasi ortamda kutuplar ortasında oy geçişliliği sağlamak da çok kolay değil.”
GENİŞ BİR KİTLE ‘ERDOĞAN’A ASLA OY VERMEM’ DİYOR
Son 6 aya baktığınızda siyasal olarak neler tesirli oldu AKP’nin oylarının erimesinde yahut CHP’nin oylarının artmasında?
“Seçmen genel olarak Türkiye’nin makus yönetildiğini düşünüyor. Bu makûs idarenin direkt günlük hayata yansıyan iktisatla ilgili boyutu var, ancak yalnızca onunla da sonlu değil. Bilhassa ‘Türk tipi başkanlık sistemi’ ismi verilen yeni siyasal rejime geçişin ülkenin makus yönetilmesiyle ortasındaki bağı seçmenlerin kıymetli bir kısmı kurmuş durumda. Hatta bir adım daha ileri giderek bu sistemin uygulayıcısı olan Cumhurbaşkanı Erdoğan’ı direkt makus idarenin sorumlusu olarak gören çok geniş bir seçmen kitlesi ‘Erdoğan’a asla oy vermem’ diyor.
*CHP özelinde şu söylenebilir. CHP’nin bu ay birinci parti pozisyonuna gelmesi kendi oy artışından çok AKP’nin oy kaybıyla ilgili. Bununla birlikte son seçimden bugüne CHP’nin oylarını beş puan arttırdığını ve bu artışın temel olarak önümüzdeki seçimde birinci sefer oy kullanacak 18-22 yaş aralığındaki genç seçmenlerden aldığı dayanaktan kaynaklandığını görüyoruz. Buna ek olarak CHP’nin daha evvel çabucak hiç varlık gösteremediği Kürt vilayetlerinde de kayda paha oy oranlarına ulaşabildiğini gözlemliyoruz.”
AKP seçmeninde durum ne? Diğer bir partiye kaçamadığı için hala AKP’ye oy vermek zorunda kalan kitle fazla mı?
“Çok küçük bir azınlık dışında ekonomik krizden olumsuz etkilenmeyen yok Türkiye’de. Lakin bu ülkede siyaset uzunca bir müddettir kimlik siyaseti aracılığıyla canlı tutulan bir kutuplaştırma üzerine kurulmuş durumda. Bu da AKP ve MHP seçmeninin muhalefet partilerine yönelmesini zorlaştırıyor. AKP ve MHP’den kopan seçmenler evvel kendilerini kararsızlar yahut oy kullanmayacaklar içinde konumlandırıyor, daha sonra bir kısmı geri dönebiliyor ancak bir kısmı da muhalefet partilerine yöneliyor. İktidarı destekleyen seçmenler ortasında kayda bedel ölçüsünün sandığa gitmemeyi tercih edeceği de söylenebilir. ”
‘AKŞENER’İN TESİR BIRAKAN BİR USULÜ DA VAR’
İYİ Parti için neler söylersiniz? Daima oylarını arttıran bir parti olarak göze çarpıyor.
“AKP en güçlü olduğu devirde kendisini merkez ve merkez sağ seçmenin yegâne temsilcisi olarak konumlandırdı. Lakin AKP’deki gerilemeyle birlikte merkezde önemli bir boşluk oluştu ve o alanı doldurmaya en güçlü adaylardan biri GÜZEL Parti.
*Örgütsel ve takım olarak dertler yaşıyor olsa da Meral Akşener’in seçmen üzerinde tesir bırakan bir biçimi da var. Oy potansiyeli hayli yüksek bir parti, fakat hala bayanlardan, gençlerden ve Kürt seçmenden kâfi dayanağı alamadığı görülüyor.
Seçime yanlışsız siz nasıl değişimler yaşanmasını bekliyorsunuz?
“Türkiye bugün siyasal, toplumsal, iktisadi ve hatta demografik özellikleri nedeniyle radikal bir dönüşüme hamile. Bu dönüşümü gerçekleştirecek bir siyasal aktör şimdi öne çıkmış olmasa da bilhassa siyasal alanda datalı durumun 2002’dekine benzeri bir topyekûn değişimi beraberinde getirme ihtimali var.
*Bu ihtimalin gerçeğe dönüşmesinin şartı ise seçmene yalnızca meselelerini değil, problemlerine gerçekçi tahlil tekliflerini de anlatmayı başaracak bir siyasal aktörün öne çıkması. Seçime giden süreçte, partilerin kampanyaları, projeleri kadar öne sürecekleri takımlar da belirleyici ehemmiyette olacak. Bu noktadan sonra tahminen de takip etmemiz gereken AKP’nin kaybettiği oyları geri kazanıp kazanamayacağı değil, hâlihazırda kendisini desteklemeye devam edenlerin takviyesini koruyup koruyamayacağı.”
Cumhurbaşkanı adaylığı konusunda kamuoyunda tartışılan Kılıçdaroğlu, İmamoğlu, Yavaş karşısında Erdoğan hala kaybediyor mu?
“Öncelikle şunu belirtmek gerekiyor. Karşısındaki adaydan bağımsız bir biçimde Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın yine cumhurbaşkanı olmasını istemeyen çok geniş bir kitle var ve bunlar ‘Erdoğan’a asla oy vermem’ diyor.
*Erdoğan kime karşı yarışırsa yarışsın oy oranını artıramıyor. Bunun karşısında muhalefet mümkün cumhurbaşkanı adayı olarak ismi geçen tüm isimler 10 puana yakın bir farkla Erdoğan’ı geride bırakıyor. Hasebiyle isimden bağımsız olarak muhalefet kendi içinde bölünmediği sürece önümüzdeki cumhurbaşkanlığını seçimini muhalefetin kazanma mümkünlüğü çok yüksek.